INFORMACJE OGÓLNE:
Stolicą USA jest Waszyngton (od George’a Washingtona – pierwszego prezydenta), położony jest w Dystrykcie Kolumbii, stąd zapis: Washington D.C.
W godle USA znajduje się orzeł.
Bielik amerykański to symbol USA, znajduje się na Wielkiej Pieczęci Stanów Zjednoczonych
USA to Republika Prezydencka.
Nie posiada języka urzędowego na poziomie federalnym.
USA składa się z 1 okręgu (dystrykt Kolumbii) oraz 50 stanów (48 na głównym lądzie + Alaska + Hawaje).
USA zamieszkują Amerykanie, a rdzennymi mieszkańcami były różne plemiona Indian.
Hymn USA to Gwieździsty Sztandar.
Numer kierunkowy do USA to +1, oznaczenie samochodowe: USA, a domena internetowa: .us, .gov, .mil oraz .edu
Walutą USA jest dolar amerykański
Konstytucja USA była pierwszą konstytucją na świecie.
Granica amerykańsko – kanadyjska jest najdłuższą granicą państwową na świecie
Na fladze USA znajduje się 50 gwiazdek (reprezentujących obecną liczbę stanów) oraz 13 biało – czerwonych pasków: 7 czerwonych i 6 bałych – oznaczających 13 pierwszych koloni, które utworzyły obecne państwo. Kolor niebieski oznacza lojalność, czerwony – odwagę a biały – niewinność.
GEOGRAFIA:
USA położone jest na półkuli płn. – zach., sąsiaduje z Kanadą, Meksykiem, Oceanem Altalntyckim, Oceanem Spokojnym oraz Zatoką Meksykańską.
Najwyższy szczyt to Denali (McKinley), położony na Alasce.
Kolorado (Colorado) to nazwa: rzeki, stanu i Wielkiego Kanionu
Mississippi to nazwa rzeki i stanu USA
Wielkie Jeziora Północnoamerykańskie to system pięciu jezior na pograniczu Kanady i Stanów Zjednoczonych:
• Górne – największe
• Huron
• Michigan – leży nad nim Chicago
• Erie
• Ontario – najmniejsze
Na granicy amerykańsko – kanadyjskiej znajdują się Wodospady Niagara
Zatoka Meksykańska to rejon często nawiedzany przez huragany
Park Yellowstone jest najstarszym parkiem narodowym na świecie (1872). Słynie m.in. z gejzerów
Old Faithful to najbardziej popularny gejzer położony w Parku Narodowym Yellowstone
Największą rzeką jest Rzeka Mississippi.
Góra Rushmore to atrakcja turystyczna w Południowej Dakocie, wyryto na niej twarze czterech prezydentów USA: Georga Waszyngtona, Abrahama Lincolna, Thomasa Jeffersona i Theodore’a Roosevelta
Yuma to miasto na pustyni Mojave, jest jednym z najgorętszych miast w USA
W USA znajduje się wiele stref klimatycznych. Na wschodzie kraju dominuje klimat umiarkowany, Hawaje i Floryda posiadają klimat tropikalny, na Alasce odczujesz skutki klimatu arktycznego, Wielkie Wyżyny to klimat półsuchy, a południowo – zachodnią część kraju charakteryzuje klimat suchy.
EDUKACJA:
Ivy League (Liga Bluszczowa) zrzesza osiem elitarnych uniwersytetów amerykańskich znajdujących się w północno-wschodniej części USA. Nazwa ta pochodzi od bluszczu typowego dla starych budynków. Została założona w jako liga sportowa ,choć potocznie kojarzy się z najbardziej prestiżowymi uniwersytetami w USA. W skład ligi bluszczowej wchodzą m.in.: Harward i Yale. Jedne z najstarszych uniwersytetów w USA.
Uniwersytet Yale to prywatny uniwersytet w USA, w mieście New Haven, w stanie Connecticut. Nazwa pochodzi od nazwiska Elihu Yale’a, który podarował uczelni towary o wartości 560 funtów szterlingów, co było wówczas dużą sumą. Przoduje m.in. w rankingach kierunków prawniczych. Jest drugą najbogatszą instytucją akademicką w Stanach Zjednoczonych, posiada drugi największy akademicki system biblioteczny na świecie. Uniwersytet jest zaliczany do najlepszych placówek edukacyjnych na świecie, jego kolory to biały i niebieski, a drużyna sportowa nazywa się Bulldogs.
Uniwersytet Harvarda powstał jako Harvard College w Newtowne koło Bostonu jako pierwszy uniwersytet na terenie kolonii brytyjskich w Ameryce Północnej. Zajmuje konsekwentnie pierwsze miejsce w Akademickim Rankingu Uniwersytetów Świata, jest też najbogatszą uczelnią świata. Nazwę uczelnia otrzymała od nazwiska duchownego purytańskiego, wielebnego Johna Harvarda, który był pierwszym darczyńcą uczelni. W testamencie zapisał jej swoją bibliotekę i połowę majątku. Kolorem Harwardu jest czerwień, a jego drużyna nosi nazwę Crimson.
Hamburger jest popularny w USA, został wprowadzony do kuchni amerykańskiej przez imigrantów z Niemiec. Jednym z najstarszych lokali serwujących hamburgery w USA jest restauracja w New Haven (tu znajduje się Uniwersytet Yale), w stanie Connecticut
HISTORIA:
Nowy Świat:
Nowy Świat został odkryty przez Krzysztofa Kolumba 12 października 1492 roku. Napotkaną ludność nazwano Indianami.
Santa Maria, Nina oraz Pinta to statki Krzysztofa Kolumba, które wyruszyły w poszukiwanie drogi morskiej do Indii.
Kukurydza, ziemniaki, tytoń oraz kakao pojawiły się w Europie dzięki odkryciom geograficznym na kontynencie amerykańskim.
Jamestown (1607) to pierwsza kolonia założona przez Anglików w Nowym Świecie. Narażona na częste ataki Indian została ostatecznie rozwiązana i ewakuowana. Pierwszym przywódcą osady był John Smith, wg. legendy został porwany i skazany na śmierć przez Indian. W ostatniej chwili uratowała go córka wodza, znana dzisiaj pod imieniem Pocahontas.
Mayflower to nazwa statku, na którym przybyli Ojcowie Pielgrzymi – założyciele osady w Plymouth.
Plymouth (1620) została założona przez Purytan, którzy uciekli z Anglii przed prześladowaniami religijnymi. Jest to osada, która dała początek anglojęzycznej kulturze obecnego USA.
Mayflower Compact to umowa podpisana przez wszystkich dorosłych, męskich osadników (41 Ojców Pielgrzymów) na pokładzie statku Mayflower. Ustalili oni zasady funkcjonowania nowej społeczności. Mieli prowadzić religijne życie, dzielić się wszystkim uczciwie, a wszystkie wytwarzane przez nich dobra, miały być własnością wspólną.
Nowa Anglia:
Nowa Anglia to rejon 6 stanów w USA, od którego zaczynało się zasiedlanie kontynentu północnoamerykańskiego. Uznawana jest a kolebkę kultury USA, oraz zagłębie intelektualne. To tu znajdują się znane prestiżowe uczelnie m.in.: Harvard i Yale. Nazwa Nowa Anglia została oficjalnie usankcjonowana w 1620 r.
Amerykańska Wojna o Niepodległość:
Amerykańska Wojna o Niepodległość (lub Rewolucja Amerykańska) to konflikt zbrojny między Królestwem Wielkiej Brytanii a 13 Koloniami w Ameryce Północnej. Doprowadziła do powstania pierwszego na świecie niezawisłego, demokratycznego państwa.
Masakra bostońska to przełomowy moment konfliktu między koloniami a rządem Wielkiej Brytanii. Była to bójka między amerykańskimi cywilami, a żołnierzami brytyjskimi, podczas której postrzelono 11 cywilów, a 5 zabito.
Herbatka bostońska była protestem politycznym mieszkańców Bostonu. Członkowie Synów Wolności w przebraniach Indian wyrzucili za burtę cały ładunek chińskiej herbaty.
Synowie Wolności (Sons of Liberty) to tajne stowarzyszenie patriotów działających w 13 koloniach przed Rewolucją Amerykańską. Powstało w Bostonie.
Polacy: Kazimierz Puławski oraz Tadeusz Kościuszko walczyli po stronie kolonii amerykańskich.
I Kongres Kontynentalny miał miejsce w Filadelfii. To tu podjęto decyzję o stworzeniu Unii przez kolonie amerykańskie, w celu wzmocnienia oporu wobec Wielkiej Brytanii i przygotowaniu ewentualnej walki zbrojnej.
II Kongres Kontynentalny uchwalił Deklarację Niepodległości – 4.07.1776 r.
Deklaracja Niepodległości była aktem prawnym autorstwa m.in.: Thomasa Jeffersona, Benjamina Franklina oraz Johna Adamsa. Uznawała prawo 13 kolonii w Ameryce Północnej do niepodległości od Wielkiej Brytanii.
Ojcowie Założyciele to działacze polityczni, sygnatariusze Deklaracji Niepodległości.
Pokój Wersalski (lub Traktat Paryski) – dokument, w którym Wielka Brytania uznała niepodległość USA.
West Point była fortem, którego konstrukcje obronne zaprojektował Tadeusz Kościuszko podczas Rewolucji Amerykańskiej. Jest to najstarsza fortyfikacja Armii Stanów Zjednoczonych, która nigdy nie została zdobyta. Obecnie jest siedzibą Amerykańskiej Akademii Wojskowej.
Wojna Secesyjna:
Wojna Secesyjna toczyła się pomiędzy północnymi stanami (Unia) a południowymi stanami (Konfederacja). Zwana jest również Amerykańską Wojną Domową lub Wojną Północ – Południe. Nazwa Wojna Secesyjna wywodzi się od ‘secesji’ czyli odłączenia się stanów południowych od Unii. Za początek wojny uważa się atak Konfederatów na Fort Sumter, gdzie stacjonowały siły Unii. W 1948r. fort ogłoszono Narodowym Pomnikiem USA.
Konflikt między Północą, a Południem wynikał z różnic ekonomicznych. Północ była lepiej uprzemysłowiona i nastawiona na wyedukowanych pracowników. Południe zajmowało się uprawami, głównie bawełny i potrzebowało taniej siły roboczej czyli niewolników. Niewolnictwo było siłą gospodarki Południa, na Północy było ono zabronione.
Proklamacja Emancypacji to dekret wydany przez Abrahama Lincolna w 1862r, znoszący niewolnictwo na terenie Skonfederowanych Stanów. Ustawa uwalniała niewolników w warunkach wojny, ale nie delegalizowała niewolnictwa. Zostało ono zniesione dopiero przez 13 poprawkę do konstytucji USA w 1865 r.
Abraham Lincoln był prezydentem USA, uznawanym przez Unię podczas Wojny Secesyjnej, po stronie Konfederacji wybrano Jeffersona Davisa.
Ruch abolicjonistyczny dążył do zniesienia niewolnictwa oraz handlu ludnością murzyńską. Nie miał zbyt wielkiego poparcia.
Wielki Kryzys Gospodarczy:
Wielki Kryzys Gospodarczy (lub Wielka Depresja) zapoczątkował krach na giełdzie w Nowym Jorku w 1929r, zwany CZARNYM CZWARTKIEM. Produkcja w USA spadła o 50%, a bezrobocie osiągnęło pułap 25%. Kryzys w szczególności wpłynął na rolnictwo, a poprawa sytuacji gospodarczej nastąpiła dopiero w 1933 r.
NEW DEAL czyli tzw. NOWY ŁAD GOSPODARCZY wprowadzony został przez prezydenta F.D. Roosvelta w latach 1933-38, miał przeciwdziałać skutkom Wielkiego Kryzysu.
Prohibicja w Stanach Zjednoczonych, trwała od 1919 do 1933 roku – 14 lat. W okresie tym sprzedaż, produkcja oraz transport alkoholu były zakazane na terenie całego kraju. Prohibicję wprowadzała 18. poprawka do Konstytucji Stanów Zjednoczonych, znosiła ją 21. poprawka
Strefa 51 (Area 51) to amerykańska baza wojskowa zbudowana w roku 1951 dla Centralnej Agencji Wywiadowczej USA czyli CIA. Do roku 2001 rząd USA utrzymywał, że Strefa 51 nie istnieje. Najpopularniejsze teorie spiskowe związane ze Strefą 51 dotyczą przetrzymywania i badania pozaziemskich form życia pochodzących z obiektu, który rzekomo rozbił się w 1947 roku w pobliżu Roswell. Częste są również spekulacje o samolocie hipersonicznym, osiągającym kilkakrotną prędkość dźwięku. Twierdzono też, że odbywają się tam badania poświęcone nowoczesnym broniom energetycznym, kontroli pogody, podróżom w czasie itd.
II Wojna Światowa:
Atak Japończyków na amerykańską bazę Pearl Harbor 7.12.1941 r., spowodował przyłączenie się USA do II Wojny Światowej.
PROJEKT MANHATAN to nazwa prowadzonego przez USA programu naukowo – badawczego zmierzającego do konstrukcji i produkcji bomby atomowej. Zapoczątkowano go w 1942r na polecenie ówczesnego prezydenta F.D. Roosvelta.
Atak Japończyków na Pearl Harbor – ówczesną amerykańską bazę wojskową. Sygnałem do ataku był kryptonim ‘Tora! Tora! Tora!’ co oznacza ‘Tygrys! Tygrys! Tygrys!’. Atak ten jest uznawany za rozpoczęcie wojny na Pacyfiku.
BITWA O MIDWAY toczyła się na Pacyfiku pomiędzy armią japońską, a armią USA. Midway było punktem strategicznym dla Amerykanów. Wyspy Midway określane były przez Japończyków jako ‘Strażnik Hawajów’. Zwycięstwo Amerykanów w Bitwie o Midway było punktem zwrotnym w wojnie na Pacyfiku.
Wojnę z Japonią zakończyło zrzucenie bomby atomowej na Hiroszimę oraz Nagasaki (6 i 9.08.1945r). ‘Enola Gay’ to nazwa bombowca zrzucającego bombę ‘Little Boy’ na Hiroszimę, a ‘Bock’s Car’ to bombowiec zrzucający bombę ‘Fat Boy’ na Nagasaki. Akt Bezwarunkowej Kapitulacji Japonii podpisano na pokładzie pancernika USS Missouri.
LEND – LEASE ACT wynegocjowany przez Winstona Churchilla (UK) z prezydentem Franklinem Delano Roosveltem (USA), zapewniał pomoc Amerykanów dla państw zaangażowanych w walkę z III Rzeszą.
Zimna Wojna:
Zimna Wojna to nazwa konfliktu politycznego w latach 1947-91, pomiędzy blokiem wschodnim (kojarzonym głównie z ZSRR), a blokiem zachodnim (kojarzonym z USA). Zimnej wojnie towarzyszył wyścig zbrojeń, wyścig kosmiczny i gospodarczy.
Wyścig kosmiczny toczył się między USA i ZSRR dotyczył eksploracji kosmosu w latach 50tych – 70tych XX wieku. Każdy z krajów chciał jako pierwszy dokonać eksploracji przestrzeni kosmicznej przez sztuczne satelity, umieścić w niej człowieka oraz wylądować na powierzchni Księżyca.
Program Apollo to seria amerykańskich lotów kosmicznych w latach 1966-1972. Celem programu było lądowanie człowieka na Księżycu oraz jego bezpieczny powrót na Ziemię. Udało się to misji Apollo 11, 16 lipca 1969r. Do poruszania się po powierzchni księżyca służył pojazd księżycowy
Udaną porażką nazwano lot Apollo 13. Statek miał wylądować na księżycu, jednak awaria w zbiornikach tlenu, uniemożliwiła wykonanie misji. Po raz pierwszy w historii, NASA i Centrum Lotów Kosmicznych w Houston, musieli sprowadzić na Ziemię statek oraz załogę. Misja napotykała liczne problemy, a załogę prześladował pech. Na szczęście udało się, astronauci cali i zdrowi, dotarli na Ziemię. Dramatyczne wydarzenia relacjonowały telewizje na całym świecie, choć startu nie pokazał nikt, uważano bowiem, że loty na Księżyc stały się rutynowym wydarzeniem i nie są już interesujące. W 1995r, nakręcono film ‘Apollo13’, a jedna z głównych ról przypadła Tomowi Hanksowi.
Checkpoint Charlie w okresie zimnej wojny jedno z najbardziej znanych przejść granicznych między NRD a Berlinem Zachodnim
Afera Watergate:
Afera Watergate była to afera polityczna i związany z nią kryzys konstytucyjny, który miał miejsce w latach 1972–1974 w Stanach Zjednoczonych i w wyniku którego prezydent USA Richard Nixon ustąpił ze stanowiska. Przyczyną afery były nielegalne działania administracji Nixona skierowane przeciwko jego przeciwnikom politycznym.
Wojna z terroryzmem:
Wojna z terroryzmem to termin wprowadzony przez prezydenta Georga W. Busha po zamachu terrorystycznym na WTC i Pentagon 11.09.2001r. Używany jest do określenia działań mających na celu unieszkodliwienie międzynarodowych grup terrorystycznych.
Wojna w Afganistanie w 2001 r. toczyła się przeciwko organizacji terrorystycznej Al Kaida (Baza). Talibowie odmawiali wydania Osamy Bin Ladena odpowiedzialnego za ataki z 11.09.2001 r. Terrorystę schwytano dopiero 2.05.2011r. w operacji NEPTUN SPEAR (włócznia Neptuna) za prezydentury Baracka Obamy.
Lot 93 to jeden z czterech samolotów porwanych podczas zamachów terrorystycznych z 11 września 2001 roku. Miał on zostać rozbity o jeden z budynków USA (przypuszcza się, że miał to być Biały Dom lub Kapitol), ale pasażerowie podjęli walkę z terrorystami i samolot spadł na niezaludnione tereny.
CIEKAWOSTKI:
USA są drugim – po Indiach – producentem filmów na świecie
W USA znajduje się czynny wulkan Mount St. Helens którego słynna erupcja miała miejsce w 1980r.
Coca – cola – popularny amerykański napój, został wynaleziony przypadkiem. Jego twórca próbował stworzyć lekarstwo na kaca ?
Ben & Jerry’s to firma wytwarzająca lody w stanie Vermont. Posiada ‚cmentarz smaków’ na którym ‚pochowane’ są wszystkie wycofane z produkcji smaki lodów.
Konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki jest często uznawana za pierwszą na świecie. Była wzorem dla wielu innych konstytucji. Jej siłą jest prostota i elastyczność. Obecnie, z 27 poprawkami, służy ponad 300 milionom Amerykanów w 50 stanach, które są w wielu kwestiach różne.
Poprawki do Konstytucji USA:
• #1: wolność religii, prasy i słowa
• #2: prawo do posiadania i noszenia broni
• #4: prawo do nietykalności osobistej i materialnej, zasady nakazów rewizji
• #7: prawo do sądu z ławą przysięgłych
• #12: określa sposób wyboru prezydenta
• #13: znosiła niewolnictwo – 1865
• #15: dawała prawo do głosu bez względu na rasę – 1869
• #18: wprowadzenie prohibicji
• #19: wprowadzała prawo kobiet do głosu – 1919
• #21: znosiła prohibicję
• #22: ograniczenie prezydentury do dwóch kadencji
Maersk Alabama to amerykański kontenerowiec, którego kapitanem był Richard Phillips. w 2009r statek został zaatakowany przez somalijskich piratów, a jego kapitan porwany. W 2013r w oparciu o te wydarzenia nakręcono film pt. ‘Kapitan Phillips’, główną rolę zagrał Tom Hanks.
CIA – Centralna Agencja Wywiadowcza – amerykańska agencja rządowa zajmująca się pozyskiwaniem i analizą informacji o zagranicznych rządach, korporacjach i osobach indywidualnych. Na podstawie swoich działań opracowuje raporty dla instytucji rządowych Stanów Zjednoczonych. Siedziba CIA znajduje się w mieście LANGLEY w stanie Wirginia
FBI – Federalne Biuro Śledcze– amerykańska agencja rządowa zajmująca się przestępstwami wykraczającymi poza granice danego stanu. Jest jedną ze służb specjalnych pilnujących bezpieczeństwa Stanów Zjednoczonych
Gateway Arch (Łuk Wjazdowy) 192-metrowy łuk, który znajduje się w Saint Louis nad brzegiem rzeki Missisipi, w pobliżu miejsca, gdzie zakończyła się Ekspedycja Lewisa i Clarka. Określany jako Pomnik zdobywców Dzikiego Zachodu ma upamiętniać fakt, że St. Louis było miejscem, skąd na zachód wyruszali pierwsi osadnicy, przeprawiając się przez Missisipi.
WYBRANE STANY:
Alaska:
Stolicą stanu ALASKA jest Juneau, jego symbolem AL, a przydomek Ostatnia Granica (The Last Frontier) oznacza wiele możliwości dzięki niewielkiemu zaludnieniu, lub Ziemia Północnego Słońca (The Land of the Midnight Sun) oznacza białe noce podczas lata polarnego.
Alaska to stan o największej powierzchni ale najmniejszym zaludnieniu.
Alaska w dziewiętnastym wieku została odkupiona od Rosjan. Została 49 stanem USA.
Zorze polarne, białe noce oraz polarne noce można oglądać na Alasce.
Gorączka złota na Alasce została zapoczątkowana odkryciem złota nad rzeką Klondike w Kandzie.
Barter to popularny sposób płatności na Alasce oznacza wymianę bezgotówkową, czyli towar za towar lub usługa za usługę
Rurociąg Alaski ma ponad 1200 km długości i służy do transportu ropy naftowej. Zyski z rurociągu są tak wielkie, że mieszkańcy Alaski dostają dywidendy od rządu.
Exxon Valdez – to tankowiec, który spowodował katastrofę ekologiczną u wybrzeży Alaski.
IDITAROD TRAIL SLED DOG RACE to jeden z najbardziej prestiżowych i najtrudniejszych w Ameryce Północnej wyścigów psich zaprzęgów. Rozgrywany na Alasce
Arizona:
Stolicą stanu ARIZONA jest Phoenix, symbolem AZ, a przydomek to Stan Wielkiego Kanionu (The Grand Canyon State).
Nawahowie to najliczniejsze plemię indiańskie Ameryki Północnej. W większości zamieszkuje rezerwaty na terenie stanu Arizona.
Przez Arizonę przepływa rzeka Kolorado, znajduje się tam również Wielki Kanion Kolorado, którego nazwa pochodzi właśnie od rzeki. Jest to największy przełom rzeki na świecie
Hawaje:
Stolicą stanu HAWAJE jest Honolulu, symbolem HI, a przydomek to Stan Aloha (The Aloha State).
Na Hawajach obowiązują dwa języki urzędowe: angielski oraz hawajski.
Hawaje słyną z tańca ‘hula’ oraz słowa ‘aloha’.
Na Hawajach istnieje wiele czynnych wulkanów najwyższy z nich to Mauna Kea (Biała Góra), na którego szczycie znajdują się obserwatoria astronomiczne.
Rdzennymi mieszkańcami Hawajów są Polinezyjczycy.
Hawaje są wyspami pochodzenia wulkanicznego i chociaż składają się z wielu wysp tylko 7 jest zamieszkałych. Stolica stanu Honolulu znajduje się na wyspie O’ahu.
Hawaje to ostatni – 50 – stan USA.
Plaża Waikiki znajduje się na Hawajach
Hawaje – geograficznie – nie należą do Ameryki Północnej.
Ukulele instrument muzyczny, którego nazwa wywodzi się z języka hawajskiego
Texas:
Stolicą stanu TEXAS jest Austin, jego symbolem TX, a przydomek Stan Samotnej Gwiazdy (The Lone Star State) pochodzi od flagi Texasu z czasów kolonialnych (posiadała jedną gwiazdę).
Houston to największe miasto w Texasie, znajduje się tam Ośrodek Centrum Misji Kosmicznych (NASA Space Center), stąd słynne powiedzenie ‘Houston mamy problem’.
W mieście Dallas leżącym w stanie Texas, miało miejsce zabójstwo J.F. Kennedy’ego (1963).
Rio Grande to rzeka w Texasie słynąca z westernów.
W stanie Texas istnieje najbardziej surowe prawo w całym USA, po dziś dzień obowiązuje tam kara śmierci, z drugiej strony istnieje tam szeroko pojęte prawo do posiadania broni.
Texas wchodzi w skład tzw. ‘Alei Tornad’. W sezonie przez USA przechodzi rocznie ok. 1200 tornad. Do mierzenia siły tego zjawiska służy skala Fujity (od nazwiska twórcy).
California:
Stolicą stanu KALIFORNIA jest Sacramento, symbolem CA, a przydomek Złoty Stan (The Golden State) oznacza obecny nowoczesny rozwój jak również panującą tam kiedyś gorączkę złota.
W Kalifornii znajdują się góry Sierra Nevada, rzeka Sacramento oraz parki narodowe: Yosemite – słynie z wód mineralnych oraz Park Narodowy Sekwoi – słynie z najwyższych drzew na świecie, które mogą osiągać nawet 100m wysokości. Najsłynniejszy okaz to „Grizzly Giant” liczący 2700 lat!. Ma 65 m. wysokości, a u podstawy średnica wynosi 10m!
Przez Kalifornię przebiega uskok SAN ANDREAS, który odpowiada za trzęsienia ziemi w tym rejonie. Siłę trzęsienia ziemi określa skala Richtera (od nazwiska twórcy).
Kalifornijska gorączka złota rozpoczęła się od znalezienie kruszcu w okolicach San Francisco.
Kalifornia nie leży na Półwyspie Kalifornijskim, należy on do Meksyku.
Dolina Śmierci na pustyni Mojave (Kalifornia) to obszar, w którym zanotowano najwyższą temperaturę na świecie 56,7°C. Mojave to również największa pustynia w USA.
WASHINGTON:
Waszyngton jest stolicą USA.
Przez Waszyngton przepływa rzeka Potomac.
Cmentarz Narodowy w Arlington w pobliżu Waszyngtonu, został założony podczas Wojny Secesyjnej. Pochowani są tu weterani wszystkich wojen w jakich brało udział USA, począwszy od Rewolucji Amerykańskiej.
W Waszyngtonie nie ma drapaczy chmur, a jego potoczna nazwa to D.C.
Kongres to dwuizbowy parlament USA. Składa się z Senatu oraz Izby Reprezentantów. Sesje parlamentu odbywają się w Budynku Kongresu w Waszyngtonie.
Biały Dom jest siedzibą urzędującego amerykańskiego prezydenta.
W Waszyngtonie swoje pomniki posiadają zasłużeni prezydenci USA: Waszyngton, Lincoln oraz Jefferson.
Pentagon to siedziba Departamentu Obrony USA. Znajduje się w Arlington (część aglomeracji Waszyngtonu). 11 września 2001 roku padł ofiarą zamachu terrorystycznego. Nazwa budowli pochodzi od jej kształtu – pięciokąt.
NEW YORK:
Nowy Jork położony jest nad Atlantykiem u ujścia rzeki Hudson. Został założony przez Holendrów i nosił nazwę New Amsterdam. Obecnie jest najludniejszym miastem USA.
‘Wielkie Jabłko’ lub ‘Miasto, które nigdy nie śpi’ to przydomki Nowego Jorku.
World Trade Center był kompleksem Światowego Centrum Handlu w Nowym Jorku. Jego najsłynniejszą częścią były bliźniacze wieże, które zostały zniszczone podczas zamachu terrorystycznego 11 września 2001 roku (9/11).
Budynek Flatiron (‘Żelazko’) uważany jest za pierwszy wieżowiec w Nowym Jorku. Ma 22 piętra ?
Brooklyn Bridge to jeden z najstarszych mostów wiszących na świecie. Budowano go 13lat, łączy Brooklyn z Manhattanem w Nowym Jorku
W Nowym Jorku znajdują się trzy lotniska: międzynarodowe: JFK oraz Newark Liberty (gdzie w 2001 roku terroryści porwali lot 93), jak również La Guardia, do obsługi lotów krajowych oraz Kanady.
Statua Wolności podarowana została Amerykanom przez Francuzów na 100 lecie rocznicy podpisania Deklaracji Niepodległości. Miała upamiętniać przymierze dwóch narodów walczących podczas Amerykańskiej Wojny o Niepodległość. Posąg został przywieziony w częściach na statku i złożony w Nowym Jorku. Miał kiedyś inny kolor, ale wiatr oraz sól niesiona przez wody zatoki, zmieniły jego wygląd. Statua wpisana jest na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Budynek Chryslera oraz Empire State Building, podczas swojej budowy, rywalizowały o miano najwyższego budynku w Nowym Jorku. Ostatecznie zwycięstwo przypadło Empire State Building.
Budynek ONZ w Nowym Jorku jest siedzibą Organizacji Narodów Zjednoczonych. Rockefeller Center – budynek Rockefellera – słynie z Bożonarodzeniowej choinki. Grand Central Terminal jest największym na świecie dworcem kolejowym, pod względem liczby peronów.
Wall Street to słynne centrum finansowe USA, tu znajduje się m.in.: Nowojorska Giełda Papierów Wartościowych. Nazwa Wall Street pochodzi od drewnianego płotu, który stanowił kiedyś północną granicę Nowego Amsterdamu.
Manhattan – obecna dzielnica wieżowców w Nowym Jorku, była kiedyś wyspą Mannahatta. Została odkupiona od Indian przez Holendrów. Według legendy zapłacili oni szklanymi paciorkami o równowartości 24 $.
Nowy Jork składa się z 5 dzielnic: Manhattan, Brooklyn, Bronx, Queens oraz Staten Island.
Times Square znajduje się na Manhattanie w Nowym Jorku i słynie z ogromnej liczby reklam świetlnych. Każdego Sylwestra organizowana jest tu uroczystość powitania Nowego Roku. Kulminacyjnym punktem jest ‘ball drop’ czyli opuszczenie wielkiej kuli na jednym z wieżowców Times Square z napisem kolejnego rozpoczynającego się roku. Sylwester na Time Square uważany jest za największy na świecie.
Nowy Jork słynie z żółtych taksówek , choć to nie tutaj pojawiły się one po raz pierwszy.
NYPD – nowojorska policja jest jedną z najliczniejszych w USA. Jej Wydział Specjalny (ESU) to wysoce wyszkoleni funkcjonariusze, elita wśród nowojorskiej policji.
LOS ANGELES:
Los Angeles zostało założone przez Hiszpanów i jest drugim co do wielkości miastem USA. Jego przydomek to ‘Miasto Aniołów’.
W Los Angeles dwa razy miały miejsce Letnie Igrzyska Olimpijskie.
Przez Los Angeles przepływa rzeka Los Angeles. Jest to rzeka sezonowa, w tym mieście średnia opadów to 35 dni / rok.
Plaża Venice w Los Angeles słynie 2,5 milowej kładki dla pieszych zwanej Ocean Front Walk.
Hollywood to najważniejszy ośrodek amerykańskiej kinematografii. Jest siedzibą Amerykańskiej Akademii Filmowej – przyznającej Oskary. Znajduje się tu również Aleja Sław (Walk of Fame), gdzie najsłynniejsze postaci filmu, muzyki, radia i telewizji posiadają swoje gwiazdy. Z kolei w Dolby Theatre (kiedyś Kodak Theatre) odbywa się ceremonia wręczania Oskarów.
Znak Hollywood, słynny punkt orientacyjny, znajduje się w górach Santa Monica. Pierwotnie miał być reklamą budowanego niedaleko osiedla mieszkaniowego. Obecnie kojarzony jest z amerykańskim przemysłem filmowym oraz dzielnicą miasta Los Angeles.
Los Angeles leży w strefie ‘Pacyficznego Pierścienia Ognia’ – strefy trzęsień ziemi i wybuchów wulkanów.
LAPD to policja Los Angeles.
SAN FRANCISCO:
Nazwa miasta San Francisco pochodzi od Św. Franciszka z Asyżu.
San Francisco określa się mianem: ‘Paryż Zachodu’ lub ‘Miasto nad Zatoką’. Po dziś dzień można tam przejechać się zabytkowym tramwajem linowym.
W 1906 r. San Francisco nawiedziło największe w historii tego miasta trzęsienie ziemi.
Levi Strauss rozpoczął swoją słynną produkcję jeansów w San Francisco. Pochodził z Niemiec, urodził się w Bawarii
Słynne budowle w San Francisco to:
• czerwony Most Golden Gate, położony nad Zatoką San Francisco
• Alcatraz (a hiszp. Pelikan), położone na wyspie więzienie o zaostrzonym rygorze, z którego oficjalnie nikt nie uciekł. Jego ‘gościem’ był m.in.: Al Capone
• Budynek Transamerica Pyramid.
CHICAGO:
Chicago położone jest nad jeziorem Michigan, jednym z pięciu Wielkich Jezior Ameryki Północnej.
Największym lotniskiem Chicago jest O’Hare.
Yellow Cab to jedna z firm taksówkarskich w Chicago. To właśnie w tym mieście po raz pierwszy wyjechały na ulice USA żółte taksówki.
Przydomek Chicago to ‘Wietrzne Miasto’, a słynne budynki to John Hancock Center oraz Willis Tower(dawniej Sears Tower).
W Chicago znajduje się największe skupisko Polonii na terenie USA.
LAS VEGAS:
Las Vegas oznacza ‘Łąki’ (z hiszp.). Zostało założone na pustynie Mojave. Była to zielona osada pośród pustyni.
Przydomek Las Vegas to: ‘Miasto Grzechu’. Jest również centrum hazardu w USA oraz stolicą ślubów.
Zapora Hoovera znajduje się na rzece Kolorado 48 km od Las Vegas.
NEW ORLEANS:
Nowy Orlean został założony przez Francuzów i sprzedany Amerykanom. Położony w delcie rzeki Mississippi, jest kolebką jazzu, to tu na koniec karnawału podczas Mardi Gras organizowane są kolorowe parady. W 2005 roku ponad 80% miasta zostało zalane przez powódź spowodowaną Huraganem Katrina.
BOSTON:
Boston jest stolicą stanu Massachusetts,w jego pobliżu koloniści założyli SALEM – miasto słynące z procesu czarownic.W czasach Rewolucji Amerykańskiej miała tu miejsce „herbatka bostońska” oraz „masakra bostońska”. W pobliżu znajduje się słynny Uniwersytet Harvarda
PHILADELFIA:
Philadelphia w stanie Pensylwania. Odegrała ogromną rolę podczas Rewolucji Amerykańskiej:
• to tu Ojcowie Założyciele podpisali Deklarację Niepodległości oraz Konstytucję Stanów Zjednoczonych.
• odbył się tu I i II Kongres Kontynentalny
• była pierwszą, tymczasową stolicą USA (w tym czasie budowano Waszyngton)
• znajduje się tu DZWON WOLNOŚCI symbol wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych.
ROSWELL:
Roswell – miasto w stanie Nowy Meksyk, nosi przydomek: Miasto Kosmitów (Alien City),
znane jest za sprawą tzw. INCYDENTU W ROSWELL, czyli rzekomego rozbicia się obiektu pozaziemskiego
POSTACI:
George Washington
• był pierwszym prezydentem USA
• od jego nazwiska nazwano stolicę USA
• znajduje się na banknocie 1$
• jego podobizna znajduje się na Górze Rushmore
Abraham Lincoln
• 16. prezydent Stanów Zjednoczonych Ameryki
• pełnij tą funkcję podczas Wojny Secesyjnej (po stronie Unii)
• zginął w teatrze, w zamachu dokonanym przez aktora Johna Wilkesa Bootha, w 1865r
• jego podobizna znajduje się na Górze Rushmore
John Fitzgerald Kennedy (JFK)
• 35. prezydent Stanów Zjednoczonych
• ustanowił Prezydencki Medal Wolności
• zginął w zamachu w 1963r w Dallas w stanie Texas
• Komisja Warrena (odpowiedzialna za dochodzenie w sprawie zamachu), uznała winnym tylko jednego człowieka. Jednak większość Amerykanów podejrzewa, że doszło do zorganizowanego zamachu i zatuszowania dowodów
Thomas Jefferson
• 3. prezydent Stanów Zjednoczonych
• amerykański prawnik, działacz niepodległościowy
• jeden z autorów Deklaracji Niepodległości Stanów Zjednoczonych
• utworzył Akademię Wojskową w West Point
• jego podobizna znajduje się na Górze Rushmore
Theodore Roosevelt
• 26. prezydent USA
• laureat Pokojowej Nagrody Nobla
• jego podobizna znajduje się na Górze Rushmore
Franklin Delano Roosevelt
• 32. prezydent Stanów Zjednoczonych
• wybierany na ten urząd czterokrotnie
• jedyny w historii prezydent USA pełniący urząd dłużej niż dwie kadencje, co doprowadziło do wejścia w życie 22. Poprawki do Konstytucji, ograniczającej liczbę kadencji do dwóch
• w czasie wielkiego kryzysu zrealizował plan „Nowy Ład” (New Deal)
• w czasie II Wojny Światowej wynegocjował Lend – Lease Act z Winstonem Churchillem
Martin Luther King
• pastor, lider ruchu praw obywatelskich
• działacz na rzecz równouprawnienia Afroamerykanów i zniesienia dyskryminacji rasowej
• laureat pokojowej Nagrody Nobla
• Człowiek Roku magazynu „Time”
• Brał udział w Marszu na Waszyngton – demonstracji na rzecz podniesienia płacy minimalnej i zniesienia segregacji rasowej. Wtedy też wygłosił słynne przemówienie znane później pod tytułem I HAVE A DREAM (Mam marzenie)
• zamordowany 4 kwietnia 1968r przez przeciwników politycznych
„Nareszcie wolny, nareszcie wolny, Boże Wszechmogący nareszcie wolny”, to słowa Martina Luthera Kinga
Orville and Wilbur Wright
• amerykańscy pionierzy lotnictwa
• uważani są powszechnie za konstruktorów pierwszego udanego samolotu
• dokonali pierwszego lotu samolotem na odległość około 37 metrów, trwającego 12 sekund z miasta Kitty Hawk
Hanna – Barbera
• studio filmów animowanych założone przez Williama Hannę i Josepha Barberę
• do słynnych postaci wyprodukowanych przez to studio należą m.in.: Tom i Jerry, Pies Huckleberry, Miś Yogi, Flintstonowie, Wally Gator, Jetsonowie, Scooby i Scrappy Doo oraz Smerfy
Elvis Prestley
• amerykański piosenkarz i aktor
• jedna z ważniejszych ikon popkultury XX wieku
• często nazywany „Królem Rock and Rolla”
• Graceland to nazwa posiadłości Elvisa w Memphis w stanie Tennessee, obecnie muzeum Elvisa
Steven Spielberg
• amerykański reżyser, scenarzysta i producent filmowy
• odznaczony Prezydenckim Medalem Wolności
• twórca m. in.: takich filmów jak: Szczęki, E.T., seria o Indianie Jonesie, seria Park Jurajski, Lista Schindlera
Walt Disney
• jeden z największych twórców przemysłu rozrywkowego w historii, legenda animacji i filmu
• zdobył rekordową liczbę 59 nominacji do Oscarów, z czego zdobył również rekordową liczbę 22 statuetek
• jest twórcą takich postaci jak Myszka Miki (pod którą Disney początkowo sam podkładał głos), pies Pluto czy Kaczor Donald
• założył pierwszy park rozrywki: Disneyland
Benjamin Franklin
• amerykański polityk i uczony
• jeden z Ojców Założycieli Stanów Zjednoczonych
• był współautorem i sygnatariuszem Deklaracji Niepodległości
• przeprowadził szereg doświadczeń z latawcami. To on wymyślił zabezpieczenie przed wyładowaniami elektrycznymi poprzez uziemienie. Uważany jest za wynalazcę piorunochronu
Mark Twain
• pseudonim artystyczny amerykańskiego pisarza, który pracował m.in. jako pilot parostatków pływających po Mississippi oraz poszukiwacz złota w Kalifornii
• słynie m.in.: z powieści „Przygody Tomka Sawyera” oraz „Przygody Hucka Finna”, które wraz z autobiograficzną powieścią „Życie na Mississippi” wchodzą w skład cyklu o nazwie „Epos rzeki Mississippi”
Rosa Parks
• Afroamerykanka
• pracowała jako szwaczka
• wbrew prawu (w 1955r), odmówiła przeniesienia się na tylne miejsce w miejskim autobusie, została aresztowana, ale zdarzenie zapoczątkowało wybuch masowych protestów i wielomiesięczny bojkot transportu publicznego
• bojkotowi autobusów miejskich w celu zniesienia segregacji rasowej przewodził m.in. Martin Luther King
ŚWIĘTA I FESTIWALE:
Święto Dziękczynienia obchodzone jest w USA w czwarty czwartek listopada, a w Kanadzie w drugi poniedziałek października. Jest pamiątką pierwszego Dziękczynienia członków kolonii Plymouth w 1621r (patrz: Ojcowie Pielgrzymi). Znaną potrawą w tym dniu jest nadziewany indyk.
Halloween obchodzony jest m.in. w Stanach Zjednoczonych, Irlandii i Wielkiej Brytanii w noc 31 października. Głównym symbolem święta jest wydrążona i podświetlona od środka dynia.
Czarny piątek (ang. Black Friday) – piątek po Dniu Dziękczynienia, początek sezonu zakupów przed Bożym Narodzeniem w Stanach Zjednoczonych. Wiele sklepów oferuje wtedy jednodniowe zniżki